เรียนรู้ตำนานกำเนิดตี่จู้เอี๊ยะได้ที่บทความนี้!

ในประเทศไทยมีชาวไทยเชื้อสายจีนมากมาย ส่วนหนึ่งมีบรรพบุรุษที่อพยพมาจากประเทศจีน จากการที่ชาวจีนต้องประสบพบเจอกับความยากแค้น จากภัยธรรมชาติ หรือผลกระทบจากความวุ่นวายในประเทศจีน รวมถึงความต้องการแสวงหาโอกาสใหม่ในการทำมาหากิน ผนวกกับความอุดมสมบูรณ์ นโยบายของรัฐที่เปิดกว้างให้ชาวต่างชาติเข้ามาไทยได้ ทำให้มีชาวจีนโพ้นทะเลอพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในไทยเป็นจำนวนมาก

และการที่ชาวจีนโพ้นทะเลอพยพมายังประเทศไทยส่งผลให้มีความเกี่ยวข้องกับไทยหลายด้าน เช่น เศรษฐกิจ การศึกษา วัฒนธรรม และความเชื่อ ซึ่งชาวจีนถือได้ว่าเป็นชาติที่มีความเชื่อมาแต่โบราณ เพราะชาวจีนเป็นกลุ่มคนที่มีวัฒนธรรมความเชื่อที่ส่งต่อมาจากบรรพบุรุษ ทำให้ยังคงสืบสานและปฏิบัติต่อกันมานานอยากที่จะสร้างสัญลักษณ์ขึ้น เพื่อสืบสานและเป็นตัวแทนความเชื่อท้องถิ่นของตน ซึ่งสัญลักษณ์ที่ว่านี้คือ ศาลเจ้าที่ หรือ “ตี่จู๊เอี๊ยะ”

ที่มาของคำว่า ตี่จู้เอี๊ยะ

คำว่า “ตี่จู้” เป็นเสียงจีนแต้จิ๋ว หมายถึง เจ้าที่ บ้างเติมคำว่า “เอี๊ย” หมายถึง เทพ ต่อท้ายเป็นตี่จู้เอี๊ยะ หมายถึง เทพเจ้าที่ โดยเจาะจงว่าเป็นเทพเจ้าที่บ้าน

ซึ่งปัจจุบัน ในบ้านชาวไทยเชื้อสายจีน ส่วนมากจะมีศาลตี่จู้เอี๊ยะเล็ก ๆ วางอยู่บนพื้นซึ่งมีมากในไต้หวัน ถิ่นชาวจีนโพ้นทะเล โดยเฉพาะในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ ทำให้กล่าวกันได้ว่า ตี่จู้ หรือ ตี่จู้เอี๊ยะ คือเทพผู้ตุ้มครองบ้านของชาวจีน

ตี่จู้มีที่มาจากการบูชาเทพเจ้าแห่งที่ดินมาตั้งแต่สมัยโบราณ เทพเจ้าแห่งดินของจีนโบราณมีสามระดับคือ แผ่นดินทั้งหมดเรียกว่า โฮ่วถู่ ระดับชุมชนเดิมเรียก เส้อ ต่อมาเรียกลู่ตี๊ หรือ ถู่ตี๊กง และระดับบ้านเรือนเรียก ตี่จู้

โดยตามความเชื่อสมัยโบราณ ในบ้านคนจีนมีเทพเจ้าประจำอยู่ 5 องค์ที่ประตูบ้าน ได้แก่ประตูห้อง เตาไฟ บ่อน้ำ และห้องโถงกลาง ต่อมาเทพแห่งประตูห้องเลือนหายไป จึงเอาเทพแห่งส้วมเข้ามาแทน หมายถึงเทพผู้ใกล้ชิดคนจีนในอดีตเทพทั้ง 5 องค์นี้ 4 องค์มีหน้าที่ประจำตามจำแหน่งที่อยู่คือ ประตูบ้าน ประตูห้อง เตาไฟ บ่อน้ำ ส่วนที่ห้องโถงกลางเป็นเจ้าที่บ้านทั้งหมดเป็นประธานของเทพในบ้านทุกองค์

ตำนานกำเนิดตี่จู้เอี๊ยะ

ตำนานเทพเจ้าถู่ตี๊กง ความเชื่อในอดีตของชาวจีน ฮ่องเต้คือบุตรของพระเจ้า แต่งตั้งสถาปนาเทพได้ในรัชสมัยฮ่องเต้พระองค์หนึ่งได้แต่งตั้งเทพเจ้าจากศาลบูชาฮกเต็กของหมู่บ้านแห่งหนึ่ง เป็นเทพโหวโท่ว หรือ ถู่ตี๊กง ซึ่งมีความหมายว่า เทพเจ้าแห่งผืนดิน โดยตำนานของเทพองค์นี้เป็นผู้ที่มีความกตัญญู เล่ากันว่า หมู่บ้านแห่งหนึ่งมีพิธีกรรมไหว้เทพเจ้าด้วยการตั้งศาลฮงเต็ก มีสิ่งดี ๆ เกิดขึ้นมากมาย ปลูกพืชผลงอกงามได้ผลผลิตดี ทำให้ศาลนี้มีชื่อเสียงไปทั่วทุกแคว้น ไม่ว่าจะเศรษฐี ขุนนาง ก็ได้สร้างศาลเชิญเทพเจ้าองค์นี้ไปบูชากันทุกบ้าน ทำให้ทราบไปถึงหูฮ่องเต้องค์หนึ่ง เมื่อท่านสถาปนาเทพเจ้าลู่ตี๊กงก็มีคนต่างหลั่งไหลเข้ามานับถือกันอย่างมากมาย

ถู่ตี๊กง เป็นเทพเจ้าที่มีความเชื่อว่าการเดินทางไปได้ทั้งบนสวรรค์ บนฟ้า บนดิน ซึ่งเชื่อว่าเทพและวิญญาณต่าง ๆ หากท่านไม่อนุญาต ก็จะไม่ให้ใครเข้ามาในบ้นได้ รวมถึงคนในบ้านหากดูหมิ่นดูแคลนก็จะทำมาหากินไม่ขึ้น

โดยในตำนานถู่ตี๊กงเชื่อว่ามีตัวตนจริง เล่าต่อกันมาว่าท่านเกิดในรัชสมัยราชวงค์จิว มีชื่อว่า เตียเม่งเต็ก ผั้บใช้ขุนนางผู้หนึ่ง โดยเตียเม่งเต็กมีหน้าที่ดูแลขุนนาง เมื่อครั้งหนึ่งเมื่อนายถูกเรียกเข้ารับราชการ เตียเม่งเต็ก ก็มีหน้าที่แบกธาของขุนนางเพื่อตามมา ระหว่างทางเกิดพายุหิมะ เขาจึงได้ถอเสื้อสวมให้กับธิดาของขุนนาง เพื่อให้เธอรอดจากความหนาวเหน็บ ขณะนั้นทำให้เตียเม่งเต็กเสียชีวิตระหว่างทาง ต่อมามีคนมาพบเห็นธิดาของขุนนางและช่วยชีวิตไว้ เธอซาบซึ่งในบุญคุณของเตียเม่งเต็ก จึงได้สร้างศาล ฮกเต็ก ไว้ในบ้านเพื่อระลึกถึงความกตัญญูและความเสียสละต่อเจ้านาย

โดยชาวจีนที่นับถือศาลฮกเต็ก เวลาจะเดินทางไปที่ใดก็จะจุดธูปกล่าวบูชานำวัสดุที่พบมาตั้งเป็นศาล เช่น หิน 3-4 ก้อนมาสร้างเป็นศาลเล็ก ๆ จุดเทียน 1 คู่ จุดธูป 5 ดอก กล่าวท่านเจ้าที่ว่าจทำหินบนผืนดินนี้สำเร็จ ขอให้เพาะปลูกเจริญงอกงาม เมื่อค้าขายรุ่งเรืองแล้วก็สร้างศาลขึ้นในบ้านตามฐานะ 

และเมื่อชาวจีนอพยพไปอยู่ที่ใด ก็นำความเชื่อและศรัทธาของคนมาด้วย ความเชื่อเรื่องการตั้งศาลเจ้าที่ในชุมชนในบ้านเรือนหากสร้างศาลเจ้าในบ้านจะเรียกกันว่า “ตี่จู้เอี๊ยะ” คล้ายกับศาลเจ้าที่ในบ้านเรือนของคนไทย แต่หากศาลถู่ตี๊กงจะเป็นศาลเจ้าที่ผู้คุ้มครองชุมชน

คำว่า “ตี๊จู้เอี๊ยะ” จึงหมายถึง ศาลเจ้าที่ในบ้านตามความเชื่อของคนไทยเชื้อสายจีน ด้วยการอัญเชิญเทพเจ้าแห่งพื้นดิน มาประทับไว้ในศาลที่ขนาดเล็ก วางไว้ติดกับพื้นดินภายในบ้าน เมื่อใครก็ตามมีเรื่องทุกข์ร้อนใจ จะมาจุดธูปแจ้งบอกกับเจ้าที่เพื่อให้การทำกิจกรรมนั้น ๆ ดำเนินไปอย่างราบรื่น

เป็นอย่างไรกันบ้าง ได้เข้าใจถึงที่มาของตำนานกำเนิดตี่จู้เอี๊ยะกันแล้ว หากใครกำลังมองหาศาลตี่จู้เอี๊ยะไว้ตั้งศาลภายในบ้าน สามารถขอคำแนะนำกับเราได้ที่ ชื่อร้าน จิบฮั้ว (ศาลเจ้าตี่จู้เอี๊ยะ) เราจำหน่ายศาลตี้จู้ ปึ้งเถ้ากง  ป้ายบรรพบุรุษ รับทำตามออเดอร์ ถูกต้องตามหลักสาตร์จีนโบราณ ร้านเก่าแก่เปิดมา 80 ปี  พร้อมดูฤกษ์วันตั้งศาลให้ฟรีได้ที่ 465 ถนนพลับพลาไชย แขวงป้อมปราบ เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กทม.10100. Id line 0877716666 เบอร์โทร 092-3639789 เราพร้อมยินดีและให้บริการในการดูศาลตี่จู้เอี๊ยะพร้อมให้คำแนะนำ คำปรึกษาเกี่ยวกับหลักสาตร์จีนโบราณให้กับทุกท่าน.